Codziennie napotykamy na swojej drodze wiele wyborów i staramy się podejmować jak najlepsze decyzje, ale czy te przemyślane decyzje są faktycznie nasze? Każdy wybór jest podatne na wpływy środowiska oraz emocji. Czy to oznacza, że technologiczna pomoc w tym zakresie jest obszarem o niezmiernym potencjale dla ulepszania ludzkiego życia? A może ogromnym zagrożeniem dla autonomii i wolności? Nudge technology opiera się na wpływie na ludzkie zachowanie w przewidziany sposób za pomocą zmian środowiska decyzyjnego, korzystając z wiedzy z zakresu psychologii poznawczej i ekonomii behawioralnej. Czy używany już wszechstronnie nudging toruje drogę do wyczekiwanej optymalizacji decyzyjności?

 

Czym jest nudge?

Pojęcie „nudge” zostało spopularyzowane za sprawą wydanej w 2008 roku książki „Nudge: Improving Decisions About Health, Wealth, and Happiness” autorstwa ekonomisty Richarda Thalera i profesor prawa Cass Sunstein. W tej publikacji definiują oni nudge jako jakikolwiek aspekt architektury wyboru, który zmienia ludzkie zachowanie w przewidziany sposób i bez zabraniania jakiejkolwiek opcji lub znaczącej zmiany pobudek ekonomicznych. Nudging wykorzystuje psychologię podejmowania decyzji nakierowując użytkownika na inne rozwiązania, a nie zmuszają lub zabraniają wyboru którejś z opcji. Thaler i Sunstein twierdzą, że możliwe jest pomaganie osobom w podejmowaniu racjonalniejszych wyborów przez delikatne zmiany w środowiskach, w których podejmują decyzje. A więc, autorzy teorii Nudge postulują, iż wpływ środowiska, emocji i interakcji niezaprzeczalnie wpływa na procesy podejmowania decyzji u ludzi.

Pod pojęciem „nudge” może kryć się wiele różnorodnych instrumentów, dlatego Brett Frischmann w artykule „Nudging Humans” (2022) wyróżnia trzy kryteria dla ich definiowania, na podstawie wyżej wspomnianej książki Thaler i Sunstein, oraz innych tekstów ich autorstwa.

1. Nudging zawiera kontekst w jakim ludzie podejmują decyzję (architekturę wyboru).

Nudge nie jest przymusem. De facto architektura wyboru jest tak naprawdę powszechnyą praktyką. Regularnie wpływamy na zakres wyborów innych z uwagi na umiejscowienie w społeczeństwie, np. poprzez liczbę zaprezentowanych wyborów, ton w jakim owe wybory są przez nas przedstawiane, ale również jaka opcja jest uznawana za domyślną. Architektura wyboru jest więc projektem różnorodnych sposobów przedstawiania wyborów dla użytkowników oraz jego wpływem na podejmowane decyzje.

2. Nudging opiera się na danych.

Thaler i Sunstein twierdzą, że osoby projektujące nudging muszą być skrupulatne i wykształcone w dziedzinach nauki o umyśle. Nie istnieje coś takiego jak neutralne ułożenie, nawet detale mogą mieć znaczący wpływ na wybór. Projektanci muszą bazować na danych empirycznych, ponieważ nie są w stanie wprowadzić jakiegokolwiek elementu bez skutków w zachowaniu odbiorców. Dodatkowo w literaturze związanej z tym problemem, lepsze skutki, do których ma doprowadzić technika, są charakterystycznie definiowane odnosząc się konkretnie do unikania samosabotujących zachowań i produktów błędów poznawczych.

3. Nudging jest ograniczony etycznym aspektami paternalizmu libertarialnego.

Stanowi to istotne kryterium oddzielające nudging od przymusowych działań rządowych oraz innych form inżynierii technologiczno-społecznej jak Skinnerowski behawioryzm czy spersonalizowane reklamy. Libetariański aspekt nudging oznacza, że ludzie muszą posiadać wolność do autonomicznego wybierania, a dodatkowo odbiorca powinien być wstanie zrezygnować z podjętej decyzji i wybrać alternatywne bez poważnych konsekwencji. Aspekt paternalistyczny z kolei odnosi się do projektantów architektury wyboru. Architekci powinni kierować się dobrem odbiorców i ich korzyściami, a nie tym co jest projektantów czy firm istotne lub opłacalne.

 

Przykłady możliwych zastosowań Nudge Technology:

a) Praktyki prozdrowotne i medycyna:

–  skłanianie do spożywania większej ilości warzyw i owoców wśród młodych dorosłych („Digital Nudging as a Trigger for Healthy Eating Among Young Adult” – Hansika, Thushanthi)

Digital Nudgining poprzez wysyłanie wiadomości tekstowych i maili okazał się efektywną metodą w skłanianiu młodych dorosłych (w wieku 18-30 lat) do bardziej zbilansowanej diety zawierającej warzywa i owoce. 91 osób podzielono losowo na dwie grupy, które otrzymały te same wiadomości o zdrowym odżywianiu, pierwsza jednorazowo w formie broszury na początku eksperymentu,a  druga przy zastosowaniu nudges na przestrzeni 4 tygodni. Badanie wykazało znaczne zwiększenie spożycia owoców w grupie, w której zastosowano nudging.

– „IoT Nudge” dla zmiany zachowań prozdrowotnych (“IoT Nudge: IoT Data-driven Nudging for Health Behavior Change” – Nakamura )

We artykule wspomniane są trzy przykłady wykorzystania nudge technology:

Promowanie regularnych ćwiczeń, promowanie zbilansowanej diety oraz promowanie dobrej higieny dentystycznej. Autor w pierwszym przypadku proponuje interaktywny projekt „fit2plant”, który odzwierciedla nawyki ćwiczeń użytkownika w formie interaktywnej roślinki. Celem aplikacji jest skłanianie użytkownika do zwracania większej uwagi na swoją formę. W przypadku zbilansowanej diety przedstawiony jest projekt „eat2pic”, obserwowane są w nim nawyki żywieniowe użytkownika, a następnie przedstawiane mu są w formie kolorowego obrazu. Skupia się tutaj na analogii pomiędzy sztuką, a jedzeniem, która ma zachęcić do skupiania większej uwagi na m.in. szybkości spożywania posiłku. Do rejestrowania używana jest mikrokamera i czujnik w pałeczkach. W ostatnim przypadku zaproponowany jest system „brush2music” obserwujący zachowania użytkownika podczas mycia zębów i podobnie jak w poprzednich przypadkach, przenoszący je do świata wirtualnego, tym razem za pomocą instrumentu muzycznego. Aplikacja gra określoną muzykę w odpowiedzi na działania użytkownika.

– zmniejszenie niepojawiania się na wizytach lekarskich wśród weteranów wojennych w Veterans Health Administration („Applying user-centered design in the development of nudges for a pragmatic trial to reduce no-shows among veterans” – Zikmund-Fisher, Tuepker, Metcalf, Strange, Teo)

W zaprezentowanym w artykule badaniu autorzy sugerując się behawiorystycznymi konceptami przygotowani serię nudges, w formie wiadomości wysyłanych do weteranów wojennych. Nacisk został położony na racjonalne wady nieobecności na wizytach lekarskich, takie jak pieniężny koszt sytuacji oraz uciążliwość zmian dat spotkań. Metoda okazała się nieskuteczna, jednak seria wywiadów z uczestnikami po eksperymencie dowiodła, że problemem nie była sama technika nudges, ale treść wiadomości. Weterani zasugerowali, iż ujęcie np. zadzwonienia z wiadomością zamiaru nieprzybycia na wizytę, jako pomoc innym weteranom w ich wizytach, byłoby o wiele skuteczniejszą metodą. Nacisk powinien zostać położony na empatię, a nie na logicznie wytłumaczalne korzyści dla indywidualnych osób.

-zachęta do instalacji aplikacji COCOA mającej pomóc z walce z COVID-19 („Using Interaction as Nudge to Increase Installation Rate of COVID-19 Contact-Confirming Application” – Kanamitsu, Tachibana, Nakamura, Matsuda, Suwa, Yasumoto)

Z uwagi, że Contact Confirming Application do pełnej skuteczności wymaga dużej liczby użytkowników autor artykułu proponuje dodanie zachęcających do użkowania aplikacji funkcji umożliwiających stworzenie interaktywnego systemu nudge, przekształcając używanie jej w pozytywne doświadczenie. Zaproponowany system zawiera komponenty wykrywające aktualny status instalacji aplikacji i komponenty feedbacku wpływając na jakość doświadczenia. Nudging opiera się na chęci wzięcia udziału w interakcji, której proponowane są dwa rodzaje: personalna (digital fortune slip) i otoczenia(digital art interaction).

b) Bezpieczeństwo i higiena pracy online:

– skłanianie do lepszego zarządzania hasłami („Can We Nudge Users Toward Better Password Management? An Initial Study” – Kankane, DiRusso, Buckley)

Przeprowadzony został eksperyment online z symulowaną rejestracją na stronę „Pixel”. Badanym zostały przydzielone 5 losowych typów nudges sugerujących zmianę hasła z wcześniej wygenerowanego automatycznie, grupa kontrolna nie zawierała żadnego nudging. Wyniki wykazały, iż najbardziej efektywny okazał się typ nudge (salience), który wykorzystuje wiele efektów psychologicznych, zwłaszcza strachu i niechęci do straty. Badani tym typem raportowali najniższy poziom komfortu odnoszący się do pozostawienia automatycznie wygenerowanego hasła. Wnioski płynące z badania to przede wszystkim fakt, że nudges powinny wykorzystywać wiele efektów psychologicznych i ułatwiać prezentowane działanie.

– promowanie praktyki robienia przerw od pracy z ekranem („Romadoro: Leveraging Nudge Techniques to Encourage Break-Taking” – Jurczyk, You, Nourani, Gupta, Anthony, Lok)

Utworzone zostało rozszerzenie Google Chrome „Romadoro” używające technik Pomodoro i nudges. W badaniu zastosowano dwie wersję: bez żadnego nudgingu oraz z 4 nudge dziennie, poprzez możliwe do zignorowania powiadomienia o czasie użycia ekranu. Wyniki ukazały istotną różnicę pomiędzy grupami na korzyść nudges.

-walka z uzależnieniem od mediów społecznościowych („Designing for Digital Detox: Making Social Media Less Addictive with Digital Nudges” – Purohit, Barclay, Holzer)

Eksperyment z udziałem studentów oraz kwestionariusz skierowany do użytkowników „NUDGE” (rozszerzenie Chrome w JavaScript), wykazał bardzo dużą użyteczność nudges. Po zapytaniach o skrócenie czasu użytkowania platformy Facebook, oraz czy nudges uczyniły platformę przyjemniejszą w użytkowaniu, większość badanych odpowiedziała twierdząco na oba pytania (przy czym Test Wilcoxona wskazał silny efekt w pierwszym pytaniu, a średni w drugim).

c) Szkolnictwo:

– poprawa osiągnięć uczniów niskim kosztem poprzez angażowanie rodziców („Using Text Messaging to Guide Students on the Path to College” – Castleman, Owen, Page, Stephany)

Implementacja automatycznego opt-in systemu alertów dla rodziców wywołała znaczący skok w osiągnięciach uczniów. Automatyczna rejestracja rodziców połączona z dodatkowymi informacjami o zdolnościach i opcjach dalszej edukacji ucznia skłoniła rodziców do większego zaangażowania w ich prace. Rodzice mogli w każdej chwili przerwać wysyłane im automatycznie zawiadomienia pomimo tego automatyczny wpis do systemu skutkował w znacząco wyższym zaangażowaniem w szkolnictwo dzieci.

– wsparcie w wyborze uczelni wyższej („The Impact of Defaults on Technology Adoption, and Its Underappreciation by Policymakers” – Bergman, Rogers)

Wysyłanie automatycznych wiadomości do uczniów, z uwagi na to, że telefony komórkowe stanowią dominującą formę komunikacji wśród młodzieży, „szturcha” do rozważania i konwersacji o własnej przyszłości, skłania do zadawania pytań odpowiedzialnych za doradztwo w kwestii wyboru ścieżki edukacyjnej dorosłych.

– innym przykładem użycia nudge technology w szkolnictwie może być użycie danych studentów do wysyłania rekomendacji pomocnych w ich aktualnej sytuacji, np. Kiedy system wykryje pogorszenie ocen, może wysłać powiadomienie z sugestią stosownych korepetycji.

 

Aspekty etyczne

Pierwszym pytaniem jakie warto sobie zadać podczas ewaluacji nudge technology jest to, czy nudge wynika z usprawiedliwionego moralnie , a nie egoistycznego, celu. Nudge może pomóc osiągnąć zamierzone konsekwencje, jak zwiększanie bezpieczeństwa, zdrowia, edukacji czy długości życia. Ta technologia może też pomóc osiągnąć wartości i postanowienia moralne, jak wolność słowa, wolność wyznań religijnych lub zmniejszanie dyskryminacji. Jednak upragnione cele mogą być przedmiotem dyskusji, a więc trudność leży w określeniu, które są faktycznie cenione i właściwe. Można stwierdzić, że nudging wynika z dobrych intencji, ulepszenia poziomy życia marginalizowanych grup lub przyszłych pokoleń, jednak czy uczynki wynikające z dobrych intencji faktycznie przekładają się na ulepszenie poziomu życia grup docelowych i czy trafnie identyfikują ich potrzeby? Czy wartości projektantów architektury wyboru są zgodne z wartościami ich odbiorców?

Drugim istotnym pytaniem w rozważaniach na temat użycia nudge technology jest czy nudge jest właściwie efektywną drogą do ustalonego celu? Biorąc za przykład chęć ograniczenia palenia papierosów w miejscu publicznym, można sobie łatwo wyobrazić, że nudge będzie mniej efektywnym środkiem niż oficjalny zakaz. Trudność w odpowiedzi na to pytanie polega na zebraniu empirycznych dowodów efektywności techniki, co nie jest jednak niemożliwe.

Kolejnym aspektem do rozważenia jest czy twórca nudges jest godny zaufania? Warto zwrócić uwagę na transparentność, brak konfliktu interesów, przyłożenie się do metodologii i oparcie na wiedzy projektantów.

Możliwe zagrożenia etyczne:

• Niechciane skutki uboczne

Jak w każdej technologii (i nie tylko) wystąpienie niechcianych konsekwencji jest niemal nieuchronną częścią nudging. Łatwym do zilustrowana tego problemu jest przykład skłaniania do badań wykrywających raka piersi. Jest to niewątpliwie szczytny cel, jednak pociąga on za sobą niechciane koszty użycia aparatury medycznej oraz przeprowadzenia drogich operacji. Skłanianie do dawstwa organów przez nagłą zmianę z opt-in na opt-out może również wywołać kontrowersje i brak zaufania do jednostek do tego apelujących. Skłanianie do wszelkiego wolontariatu może wywołać zmieszanie jego wartości w oczach społeczeństwa. Te obawy mogą nie być uznawane za powód do zaniechania użycia nudging, jednak dodają one kolejną trudność w implementacji tej technologii. Istotną kwestią jest rozważenie czy ingerencja w stan jednej grupy społecznej nie jest przeprowadzona kosztem innej z grup.

• Autonomia

Autonomiczność jest tematem, który niemal natychmiastowo nasuwa się po usłyszenia idei nudge. Czy nudging jest w ogóle akceptowalną techniką wpływania na ludzkie zachowanie? Czy nie jest to manipulacja i wymyślne sztuczki aby użytkownicy wybierali dogodne dla w twórcy opcje? Skąd wiemy, że projektant działa na naszą korzyść, a nie swoją lub swojego zleceniodawcy? Odpowiedzią twórców Teorii Nudge jest wspomniany wyżej aspekt ścisłego związania nakierowań ze paternalizmem libetarialnym, jednak czy ma to przełożenie na rzeczywistość?

Nie wydaje się, żeby istniała prosta odpowiedź na wątpliwości dotyczące autonomii w tej technologii. Przywołując możliwą argumentację przeciw zagrożeniu wolności wyboru, możemy wyróżnić następujące linie obrony:

–  podkreślanie wagi celów projektanta architektury wyboru,

–  porównywanie ideałów do stanu faktycznego świata: czy racjonalne jest opieranie się przed nudge w rzeczywistości, w której i tak jesteśmy wszechstronnie otoczeni mniej szczytnymi sugestiami,

–  zwracanie uwagi na to, że nudging jest używan w sytuacjach dzielenia wartości użytkowników oraz twórców,

– stwierdzenie, że użytkownicy zgadzają się na „lekką manipulacje” jeśli ich wartości są zbieżne z tymi przeprowadzającymi technikę.

 

Literatura:

• Bergman, P., Rogers, T.(2017). The Impact of Defaults on Technology Adoption, and Its Underappreciation by Policymakers, Harvard Kennedy School
• Clavien, Ch. (2018). Ethics of nudges: A general framework with a focus on shared preference justifications , Journal of Moral Education, 47:3, 366-382
• Frischmann, B. (2022). Nudging Humans, Social Epistemology, 36:2, 129-152
• Hansika, S., Thushanthi, P.(2022). O14 Digital Nudging as a Trigger for Healthy Eating Among Young Adults, Journal of Nutrition Education and Behavior, Volume 54, Number 7S
• Jurczyk, K., You, Ch., Nourani, M., Gupta, M., Anthony, L., Lok, B. (2021). Romadoro: Leveraging Nudge Techniques to Encourage Break-Taking, In The Adjunct Publication of the 34th Annual ACM Symposium on User Interface Software and Technology (UIST ’21). Association for Computing Machinery, New York, NY, USA, 66–69
• Kanamitsu, Y., Tachibana, K., Nakamura, Y., Matsuda, Y., Suwa, H., Yasumoto, K. (2021). Using Interaction as Nudge to Increase Installation Rate of COVID-19 Contact-Confirming Application, In Adjunct Proceedings of the 2021 ACM International Joint Conference on Pervasive and Ubiquitous Computing and Proceedings of the 2021 ACM International Symposium on Wearable Computers (UbiComp ’21). Association for Computing Machinery, New York, NY, USA, 36–37
• Kankane, S., DiRusso, C., Buckley, C. (2018). Can We Nudge Users Toward Better Password Management? An Initial Study, In Extended Abstracts of the 2018 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI EA ’18). Association for Computing Machinery, New York, NY, USA, Paper LBW593, 1–6
• Nakamura, Y. (2021) IoT Nudge: IoT Data-driven Nudging for Health Behavior Change, In Adjunct Proceedings of the 2021 ACM International Joint Conference on Pervasive and Ubiquitous Computing and Proceedings of the 2021 ACM International Symposium on Wearable Computers (UbiComp ’21). Association for Computing Machinery, New York, NY, USA, 51–53
• Purohit, A., Barclay, L., Holzer, A. (2020). Designing for Digital Detox: Making Social Media Less Addictive with Digital Nudges, In Extended Abstracts of the 2020 CHI Conference on Human Factors in Computing Systems (CHI EA ’20). Association for Computing Machinery, New York, NY, USA, 1–9
• Thaler, R. H., Sunstein, C. R. (2008). Nudge: Improving decisions about health, wealth, and happiness. Yale University Press
• Zikmund-Fisher, B. J., Tuepker, A., Metcalf, E. E., Strange, W., Teo, A. R.(2022). Applying user-centered design in the development of nudges for a pragmatic trial to reduce no-shows among veterans, Patient Education and Counseling, Volume 105, Issue 6, 1620-1627
• https://www.processmaker.com/blog/nudge-tech-in-higher-ed