Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, jak technologia przekształca świat mody, który znamy? W dynamicznie zmieniającej się branży fashion, efekty tej rewolucji stają się coraz bardziej widoczne. Technologia zaczyna przeplatać się z noszonymi na co dzień ubraniami, wpływając nie tylko na to, jak są one projektowane i produkowane, ale również na nasze indywidualne doświadczenia związane z ich kupowaniem i noszeniem. Czy jesteś gotów na transformację, która radykalnie zmienia branżę mody? Jesteś ciekaw, jak te innowacje otwierają nowe drzwi dla projektantów i producentów ubrań?

Wstęp

W dynamicznym, ewoluującym świecie mody, technologia zaczyna odgrywać coraz ważniejszą rolę. Wpływa ona nie tylko na sposób, w jaki projektujemy i produkujemy ubrania, ale również na to, jak je doświadczamy, kupujemy i nosimy. Dzięki innowacjom, jakie niesie ze sobą sztuczna inteligencja, wirtualna rzeczywistość, wearables oraz technologia robotyczna, branża mody przechodzi prawdziwą metamorfozę. Te narzędzia otwierają nie tylko nowe drzwi dla projektantów i producentów ubrań, ale również zmieniają interakcje konsumentów ze światem mody.

AI w modzie

Conversational Commerce

Jedną z najbardziej popularnych koncepcji w handlu odzieżą jest tzw. conversational commerce, który zyskał popularność pod koniec 2017 roku. Jest to termin określający wykorzystanie algorytmów konwersacyjnych w celu zapewnienia bezpośredniej komunikacji z klientem, odnoszący się m.in do coraz częściej spotykanej sytuacji, jaką jest wykorzystanie chatbotów do ułatwienia ludziom zakupów na stronach internetowych różnych marek modowych. Dzięki zadawaniu pytań takiemu botowi, klienci mogą otrzymać spersonalizowane rekomendacje, wskazówki dotyczące doboru odpowiednich rozmiarów, a na koniec rozmowy otrzymać odnośnik do finalizacji zakupów przy pomocy jednego kliknięcia. Obecnie takiego rozwiązania używa już wiele marek, jak chociażby firma Levi Strauss & Co. która współpracuje z mode.ai, zapewniając chatBota, który pomaga konsumentom w doborze idealnych jeansów [1].

Agent oparty na sztucznej inteligencji ma możliwość opierać rekomendacje nie tylko na wiadomościach tekstowych otrzymywanych bezpośrednio od użytkownika, ale także na innych danych odczytywanych z jego komputera, takich jak lokalizacja, język, a nawet historia wyszukiwania i dane demograficzne. Z jednej strony taką sytuację możemy przyrównać do konsultacji z pracownikiem w sklepie stacjonarnym – on również, poproszony o pomoc w zakupach, może ocenić nasze potrzeby nie tylko po treści naszego zapytania, lecz również po naszym wieku i wyglądzie – z drugiej jednak, taka forma personalizacji usług może być postrzegana jako istotne nadużycie. Wśród danych zbieranych przez reklamodawców znajdują się bowiem często dane prywatne, których nie chcielibyśmy nikomu udostępniać, a perspektywa bycia zaklasyfikowanym jako impulsywny klient, którego łatwo naciągnąć wydaje się po prostu krzywdząca. Zgodnie z obecnie panującymi trendami możemy przypuszczać, że kontekst rozmów opartych na sztucznej inteligencji stanie się dużo bardziej powiązany z użytkownikiem i jego indywidualnymi cechami.

Fashion AI designer

Okazuje się, że sztuczna inteligencja może mieć zastosowanie również jako projektant mody. Wyróżnia się dwa główne podejścia do algorytmicznego projektowania mody: generatywne projektowanie odzieży (ang. generative clothing design) oraz cyfrowe szkicowanie mody (ang. digital fashion sketching) wspomagane sztuczną inteligencją. Oba te rozwiązania nie wykluczają roli ludzkich projektantów, którzy w tym przypadku stają się dyrygentami organizującymi proces decyzyjny komputera. Wszystkie algorytmiczne praktyki projektowania mody łączą przetwarzanie danych i algorytmy wraz z wiedzę zawodową projektanta mody. 

Jednym z pionierów generatywnego projektowania odzieży jest Matti Liimatainen. Wykorzystując projektowanie generatywne, algorytmy genetyczne, systemy wiedzy eksperckiej oraz manewrując odpowiednimi parametrami zaimplementowanych modeli uczy komputer projektowania fizycznych ubrań. Stworzył on dwa projekty: Self-Assembly i ITSE, które zapewniają gotowe do złożenia zestawy odzieży. Obydwa projekty opierają się na specjalnym szwie pętelkowym opracowanym przez firmę Liimatainen, który pozwala na łączenie w całość specjalnie przygotowanych fragmentów odzieży bez konieczności dodatkowego szycia. Podczas gdy firma Self-Assembly oferuje gotowe zestawy (jako „IKEA” mody), ITSE (jako „Lego” mody) oferuje zestawy otwarte, które zachęcają „każdego do projektowania i tworzenia własnych ubrań” poprzez łączenie paneli. Takie gotowe projekty do kupienia można zobaczyć na stronie: https://self-assembly.fi/products. 

Alternatywnym wykorzystaniem komputerów do projektowania mody jest wykorzystanie sztucznej inteligencji do cyfrowego szkicowania mody, czyli podejścia, w którym projektant mody opiera się na obrazach generowanych maszynowo. W 2016 roku projektantka mody – Amber Jae Slooten współpracując z programistą wykorzystali zbiór danych zawierający tysiące zdjęć z paryskiego Fashion Week jako dane wejściowe do modelu GAN, który wygenerował rozpikselowane obrazy. To pozwoliło stworzyć mieszaninę kształtów i kolorów, które człowiek-projektant mógł przekształcić w projekty.

Komputerowi projektanci mody zyskują coraz większą popularność. W 2019 roku „projektant” sztucznej inteligencji, DeepVogue, stworzony w Chinach przez DeepBlue Technology, zdobył drugie miejsce oraz People’s Choice Award na międzynarodowym konkursie mody w Szanghaju, pokonując 16 zespołów swoich ludzkich odpowiedników. Według przedstawicieli DeepBlue, technologia ta wymaga dużego wkładu projektantów, którzy importują obrazy, motywy i słowa kluczowe do systemu DeepVogue. Następnie system wykorzystuje głębokie uczenie w celu stworzenia oryginalnych projektów, a projektanci następnie odfiltrowują wyniki na podstawie kosztów i swoich własnych preferencji [2].

Yesterday a non-human #AI won 2nd place in the China International Fashion Design Innovation Competition with these designs made by ‘DeepVogue’ an apparel design system from Shenlan Technology 深兰科技

Are we really sure that AI won’t impact creative jobs? pic.twitter.com/TZs3dZxTjx

— Matthew Brennan (@mbrennanchina) April 21, 2019

 

Digital fashion

Digital fashion to moda, która nie jest wytwarzana fizycznie. Obejmuje skórki w grach, ubiór wirtualnych awatarów czy NFT (non-fungible tokens) i dotychczas uznawana była za coś występującego tylko w przestrzeni wirtualnej np. w grach komputerowych. Jednak rozwój rzeczywistości rozszerzonej (ang. augmented reality) pozwolił na rozbudowę znaczenia tego pojęcia. Teraz za pomocą AR klienci mogą widzieć ubrania na sobie, robić sobie w nich zdjęcia czy uczestniczyć w spotkaniach online, a sklepy chętnie wykorzystują modę cyfrową jako źródło dochodu lub promocji własnej marki.

Smart mirrors

Aktualnie sklepy wprowadzają do swoich salonów tzw. smart mirrors, które wykorzystują widzenie komputerowe. Za ich pomocą klienci mogą wypróbować różne warianty ubrań bez konieczności krzątania się po sklepie i szukania przymierzalni. Można też wyświetlać wiele produktów naraz i porównywać je obok siebie. Takie lustra nie tylko pełnią funkcję “wirtualnej garderoby”, ale też są źródłem wartościowych danych dla marek. Mogą zbierać dane np. o długości patrzenia na dany produkt czy jego wypróbowanych wariantach i zestawiać to z rzeczywistymi danymi o sprzedaży.

Smart mirrors mają jeszcze jedną zaletę – ułatwiają proces kupna danego produktu. Firma MemoMi oferuje połączenie lustra z wirtualnym koszykiem. Klient za pomocą jednego kliknięcia może zamówić produkt, który wypróbował, udostępnić go znajomym albo pobrać swoje zdjęcie lub nagranie by w domu zdecydować, czy na pewno chce go kupić [1].

Ubrania cyfrowe

Digital fashion obejmuje też ubiór wytwarzany tylko w przestrzeni wirtualnej. Powstały marki takie jak The Fabriquant, Republiqe czy Auroboros, które zajmują się tylko sprzedażą wirtualnych ubrań. Dotychczas najdroższym przedmiotem wystawionym na sprzedaż jest koszulka „Zezy” chorwackiej marki Tribute Brand. T-shirt występuje w dwóch wariantach kolorystycznych – czerwonym lub zielonym i kosztuje niespełna 700 dolarów. Po jego zakupie klient musi wysłać swoje zdjęcie, na które sklep nakłada wirtualną koszulkę. Takim zdjęciem może się np. pochwalić w mediach społecznościowych [3].

Branża mody cyfrowej jest mocno rozwinięta także w Metaverse. Marki traktują wirtualną rzeczywistość jako źródło autopromocji i dochodu. Tworzą NFT odzieży, które można zakupić i założyć na swojego awatara w wirtualnej rzeczywistości. Posiadacz takiego NFT może pochwalić się oryginalnością i unikalnością, ponieważ ma pewność, że w całym wirtualnym świecie nie spotka drugiego awatara ubranego w taki sam sposób. Modowe NFT często oferują dodatkowe korzyści takie jak wstęp do wirtualnych społeczności, udział w specjalnych wydarzeniach, czy fizyczne odpowiedniki zakupionych ubrań. Marki posiadają też własne platformy do sprzedaży NFT między użytkownikami np. https://onchain.dressx.com/.

Wearables

Wearables, czyli technologia, którą możemy ubierać, staje się coraz bardziej popularna. Najbardziej powszechną formą są smartwatche – urządzenia z wyglądu przypominające klasyczne zegarki, które spełniają wiele funkcji. W szczególności mogą być przydatne dla sportowców, którzy chcą mierzyć swoje tętno, oddech czy przemierzony dystans. Najbardziej popularnymi smartwatchami są te produkowane przez firmy Apple, Samsung, Xiaomi czy Garmin. 

Technologia w ubiorze jednak nie ogranicza się tylko do smartwatchy. Przykładem może być kurtka Levi’s Commuter x Jacquard by Google Trucker Jacket zaprojektowana z myślą o rowerzystach. Użytkownicy mogą stuknąć, przesunąć lub przytrzymać lewy mankiet rękawa, aby wykonać proste zadania, takie jak zmiana utworów muzycznych, blokowanie lub odbieranie połączeń lub uzyskiwanie informacji nawigacyjnych (dostarczanych za pomocą głosu) – wszystkie funkcje mogą być wykonywane podczas jazdy bez konieczności wyciągania telefonu [4].

 

Branża high fashion również chętnie wykorzystuje technologie w swoich projektach. Ciekawym przykładem jest marka Make Fashion, która stworzyła sukienki „Gamer girls” – projekt zawiera dwie identyczne sukienki, które pozwalają osobom noszącym je grać w prostą grę arkadową, używając sukienki drugiej osoby jako wyświetlacza. Gra jest sterowana zdalnie za pomocą smartfona, a jej wyniki prezentowane są na kryształach umieszczonych na ramionach.

Wearable robots

Interesującym konceptem zaprezentowanym przez Robot Companions for Citizens jest tzw. wearable robot, czyli kombinezon robota, zapewniający wsparcie ludziom podczas poruszania się i wykonywania codziennych czynności. Ostatnie lata były bardzo przełomowe dla tej dziedziny i ukazały się ciekawe osiągnięcia technologiczne. Na przykład japońska firma Cyberdyne jest producentem innowacyjnego robotycznego kombinezonu do noszenia o nazwie HAL (Hybrid Assistive Limb), przedstawianego jako pierwszy na świecie robot typu cyborg – fuzja człowieka i maszyny. Tak zwany Soft Exosuit umożliwia znaczne udoskonalenie funkcji organizmu jego użytkownika. Przeznaczony jest specjalnie dla żołnierzy i noszony pod ubraniem umożliwia im pokonywanie większych odległości bez zmęczenia tak, jak byłoby to bez żadnego wspomagania. Dzięki konstrukcji inspirowanej biologią kombinezon naśladuje działanie mięśni i ścięgien nóg podczas chodzenia i zapewnia wsparcie w stawach nóg, nie ograniczając przy tym ruchów użytkownika [5].

Podobnym urządzeniem, wyprodukowanym przez izraelską firmę Argo Medical Technologies, jest ReWalk, robotyczny egzoszkielet do noszenia, który zapewnia wspomagany ruch bioder i kolan, umożliwiając osobom po urazie rdzenia kręgowego (SCI) stanie w pozycji wyprostowanej, chodzenie, obracanie się oraz wchodzenie i schodzenie po schodach [6].

Społeczne i ekologiczne perspektywy technologicznej przyszłości mody

W miarę jak technologia głęboko przekształca świat mody, ważne jest poruszenie krytycznych kwestii społecznych i ekologicznych, które ta transformacja niesie ze sobą. 

Styleboty mogą być zaprojektowane tak, aby reagować na różnorodność klientów, uwzględniając różne kształty ciała, style, preferencje kulturowe i inne czynniki. Mogą one oferować spersonalizowane propozycje ubioru, które umożliwią każdemu poczucie wyjątkowości i spełnienia ich indywidualnych potrzeb. Jest to również doskonałe rozwiązanie dla osób czujących się niepewnie oraz samotnie robiąc zakupy przez internet. Dla tych zbyt nieśmiałych lub niezdecydowanych stylebot zapewnia prywatny, nieoceniający i zawsze dostępny kanał komunikacji, wspierający ich poradą w dowolnym czasie i miejscu.

W jednym z poprzednich akapitów poruszyliśmy temat smart mirrors zbierających dane o osobach, które z nich korzystają. Należy zastanowić się, czy konsumenci podchodząc do takiego lustra udzielają świadomej i dobrowolnej zgody na zbieranie i wykorzystanie danych o ich stylu, wyborach czy przymierzanych ubraniach. Nawiązując do przykładów związanych z gromadzeniem danych przez inteligentne urządzenia domowe, możemy przypuszczać, że takie lustra mogą zbierać zbyt dużo danych o ich użytkownikach bez ich dobrowolnej zgody, co następnie może zostać wykorzystane wbrew ich woli.

Digital fashion niesie za sobą proekologiczne przesłanie. Może usatysfakcjonować konsumentów, którzy czują potrzebę wprowadzania ciągłych zmian w swojej garderobie i śledzenia najnowszych trendów. Ubrania cyfrowe nie wymagają manualnego wytwarzania, transportu oraz nie zużywają materiałów, dzięki czemu emitują 96% mniej dwutlenku węgla niż swoje fizyczne odpowiedniki i mogą być zrównoważoną alternatywą dla tzw. fast fashion [7].

Na koniec warto wspomnieć, że rozwiązania takie jak wearable robots bywają nieocenione – nie tylko przyciągają uwagę do zmieniającej się technologii, ale także mogą ułatwić osobom niepełnosprawnym funkcjonowanie w społeczeństwie. Smart protezy czy egzoszkielety zapewniają wsparcie w ruchu i udoskonalają funkcje organizmu użytkownika.

Podsumowanie

W nieustannie zmieniającym się świecie mody, technologia zyskuje na znaczeniu, wprowadzając szereg innowacji – od stylebotów, poprzez digital fashion, aż po wearables i wearable robots, które przekraczają granice tradycyjnego podejścia do stylu i ubioru. Zastosowanie AI w branży modowej składa się zarówno z nieprzyszłościowych, ekscentrycznych nowinek służących jedynie wzbudzeniu zainteresowania, jak również nowych trendów i technologii, które mają duże szanse by stać się częścią naszej codziennej rzeczywistości, a niektóre nawet już nią zostały.

Interakcja pomiędzy technologią a modą staje się coraz bardziej złożona. Branża modowa nieodłącznie kojarzy się z kreowaniem trendów, wyszukiwaniem nowości, wykorzystywaniem skandali i celebrytów, co w naturalny sposób prowadzi do eksperymentów z wirtualnymi pokazami mody czy skomputeryzowanymi ubraniami zaprojektowanymi przez AI. Równocześnie obserwujemy tę samą rewolucję na polu sprzedaży ubrań, która nie różni się wiele od reform jakie przechodzą inne działy komercyjne. W dobie, kiedy sklepy internetowe stały się normą, branża ubraniowa wydaje się być skierowana ku przekroczeniu ostatniej bariery zakupów zdalnych – umożliwiając klientom wirtualne przymiarki.

Podczas gdy te przemiany otwierają nowe możliwości dla branży, nie możemy zapominać o ich społecznych i ekologicznych konsekwencjach. Ostatecznie widzimy, że sektor modowy stoi na krawędzi znacznej ewolucji, gdzie kreatywność spotyka się z technologiczną precyzją. Kluczem do zdrowej i opłacalnej przyszłości będzie zrównoważony rozwój, który harmonijnie łączy innowacje z etyczną i ekologiczną odpowiedzialnością. Czas pokaże, jak moda wykorzysta te możliwości i poradzi sobie z wyzwaniami, które niesie consobą technologiczny rozwój.

Źródła

1. Leanne Luce. “Artificial Intelligence for Fashion. How AI is Revolutionizing the Fashion Industry”. 2019. https://doi.org/10.1007/978-1-4842-3931-5
2. Särmäkari, N., & Vänskä, A. (2022). ‘Just hit a button!’ – fashion 4.0 designers as cyborgs, experimenting and designing with generative algorithms. International Journal of Fashion Design, Technology and Education, 15(2), 211–220. https://doi.org/10.1080/17543266.2021.1991005
3. Would you buy a $700 shirt that doesn’t exist?
4. Project Jacquard: Google And Levi’s Launch The First ‘Smart’ Jean Jacket For Urban Cyclists
5. Soft Exosuit gets DARPA favor, will give soldiers superhuman legs
6. Experience the benefits of walking with the leader in exoskeleton technology
7. The Sustainable Side Of Digital Fashion